اهمیت و روش پرورش سیب

 مقدمه
آزمايشات علمي نشان ميدهد که سيب به علت داشتن ماده اي به نام پکتين باعث کاهش کلسترول مضر خون ميشود ، البته اين خاصيت سيب تنها به سبب پکتين نيست و در واقع پکتين همراه با ساير مواد موثر در آن باعث کاهش کلسترول ميشود.

همچنين پکتين موجود در سيب براي کنترل اسهال و يا رفع يبوست مفيد مي باشد. براي بدست آوردن خاصيت ضد اسهالي سيب بايد آن را بدون پوست مصرف نمود تا فقط پکتين آن موثر باشد و در مورد اثر يبوست بايد سيب را با پوست مصرف نمود تا گذشته از پکتين مقداري فيبر توسط پوست آن به بدن برسد و بتواند به عنوان ضد يبوست عمل کند 

 .

سيب در تنظيم قند خون نيز موثر است، به رغم وجود قند طبيعي در سيب،خوردن اين ميوه باعث افزايش سريع قند خون نمي شود. بنابراين، سيب براي افراد مبتلا به ديابت و يا ساير اشخاصي که بايد از سرعت افزايش قند خون خود بکاهند، بسيار مفيد و موثر است.

سيب براي کاهش فشار خون نيز مفيد است. برخي از تحقيقات علمي نشان مي دهد حتي بوييدن اين ميوه نيز کاهش دهنده فشار خون بوده و ايجاد آرامش مي کند. 

ماده ضد ميکروبي فلورتين موجود درسيب بر انواع ميکروارگانيسم هاي گرم مثبت و منفي موثر است و از اين نظر عصاره سيب داراي خاصيت ضد ميکروبي است، همچنين برخي از مطالعات علمي نشان داده عصاره سيب، عصاره انگور و چاي، داراي قويترين امکان براي نابودي ويروس هستند به طوريکه تقريبا صد در صد ويروس ها را از بين مي برد. پژوهشگران در يافته اند افرادي که نسبت به سايرين مقدار بيشتري سيب مصرف مي کنند کمتر مبتلا به سرماخوردگي و ناراحتي هاي مربوط به قسمت فوقاني دستگاه تنفسي مي شوند.

سيب همچنين داراي خاصيت ضد سرطاني ، کاهش دهنده اسيد اوريک، رفع کننده ي گرفتگي صدا، جلو گيري کننده از تصلب شرايين و ... مي باشد.

شرايط اقليمي:

      دما: حداقل دماي منطقه 25-20 درجه سانتي گراد زير صفر و حداكثر دماي منطقه 38 درجه سانتي گراد بالاي صفر.

  اگر سردي هوا در زمستان از 40- درجه سانتي گراد تجاوز مي كند، چنين منطقه اي عملاً براي پرورش سيب مناسب نخواهد بود.

 در مناطقي كه جمع ساعات دماي زير 7 درجه سانتي گراد از هزار ساعت كمتر باشد، چنين منطقه اي عملاً براي پرورش سيب مناسب نخواهد بود. 

ارتفاع از سطح دريا: ارتفاع 1300 الي 2200 متر از سطح دريا مناسب جهت كشت سيب مي باشد.

شرايط آبي:

   EC آب حداكثر مي تواند 2000 ميكرو موس بر سانتي متر باشد.

  مقدار آب مورد نياز با سيستم آبياري ثقلي 10 هزار متر مكعب در هكتار و با آبياري قطره اي 5 الي 6 هزار متر مكعب مي باشد.

* مقدار آب مصرفي بر اساس كيفيت خاك منطقه و نوع پايه سيب و شرايط آب و هوايي متغير مي باشد.

شرايط خاكي:

-         EC حداكثر مي تواند 2 ميلي موس بر سانتي متر باشد.

-         PH خاك از 5/5 – 5/6 تا حداكثر 5/7 باشد.

-          بافت خاك :آبرفتي – لوم رسي – عميق – غني با بافت قابل نفوذ.

انتخاب محل احداث باغ:

-         در صورت مساعد بودن شرايط اقليمي و آبي و خاكي، انتخاب محل باغ از موارد حائز اهميت بوده كه در توفيق باغداران بسيار مؤثر است.

* احداث باغ در دامنه هاي كم شيب در پناه بادهاي سرد مناسب مي باشد

* اگر شيب دامنه از 20 الي 30 درجه تجاوز كند، هزينه آماده سازي زمين و كاشت و ونگهداري بالاتر خواهد رفت و خطر فرسايش خاك بيشتر خواهد بود.

* درصورت احداث باغ دردامنه رعايت خطوط ميزان و كاشت در خطوط تراز از ضروريات حتمي است.

وسعت باغ :

  براي باغ هاي سيب حداقل سطح 5 هكتاري از نظر شرايط اقتصادي در اكثر مناطق كشور سطح مناسبي به نظر مي رسد.

عمليات احداث باغ :

1-           اولين گام در احداث باغ بعد از بررسي موارد فوق الذكر انتخاب نوع پايه و نوع رقم مي باشد.

2-               در شرايط كنوني انتخاب يكي از پايه هاي رويشي پاكوتاه با توجه به شرايط منطقه و ميزان سرمايه توصيه مي گردد.

مزاياي پايه هاي رويشي پاكوتاه نسبت به پايه هاي بذري :

-         تراكم بالاي درخت و عملكرد بيشتر در واحد سطح

-         سهولت عمليات زراعي و مديريت باغباني (هرس، برداشت، مبارزه با آفات و امراض و ...)

-         دريافت نور بيشتر و توليد ميوه با كيفيت بهتر

-         تسريع در باردهي و رسيدن به عملكرد اقتصادي

-         امكان استاندارد نمودن تكنيك هاي باغداري

-         .....

2- انتخاب نوع رقم :

با توجه به نياز بازارهاي محلي و ذائقه بازار و وجود سردخانه و انبارهاي مناسب در منطقه و دوري يا نزديكي بازار مصرف و نحوه بازار رساني و فروش و وجود صنايع تبديلي مرتبط در منطقه و ... مي توان از ارقام پائيزه يا تابستانه سيب انتخاب نمود.

* انتخاب ارقام جديد و تجاري با در نظر داشتن توصيه مؤسسات تحقيقاتي منطقه توصيه مي گردد.

ارقام خارجي سیب :

الف) ارقام تابستانه : گالا- دلبار استيوال- ....

ب) ارقام پائيزه : گلدن دليشز- رد دليشز- گراني اسميت- رداستار كينگ- پرايم روت جوناگلد- فوجي- برابرن- مك اينتاش

 مشخصات نهال استاندارد سيب:

            داراي گواهي بهداشت قرنطينه و شناسه رقم- نهال ترجيحاً 2 ساله تك شاخه داراي ريشه سالم به ظاهر شاداب و عاري از ويروس، باكتري، قارچ، ريشه افشان و شادابن در صورت امكان داراي شاخه هاي جانبي.

در زمان فروش حداقل 75 سانتي متر ارتفاع – ارتفاع از محل پيوند تا سطح خاك 10 سانتيمتر و حداكثر 15 سانتي متر بيشتر نباشد. ارتفاع نهالهاي پيوندي با پايه بذري بين 100 تا 120 سانتي متر. پس از سربرداري قطرنهال در زمان فروش بين محل پيوندك و طوقه  يك تا 5/1 سانتي متر.

آماده سازي زمين :

-         بعد از شخم عميق با ديسك و لولر اقدام به تسطيح نموده تا زمين را آماده كشت نمائيم.

-         كود دامي به مقدار 20 تن در هكتار قبل از كاشت با خاك و خاك چاله مخلوط شده باشد. (كود دامي بايستي كاملاً پوسيده باشد)

-         از كشت توام درختان ميوه و حتي كشت محصولات زراعي و صيفي و جاليز در باغات جديد الاحداث خودداري گردد.

فواصل كاشت:

در ارقام پيوندي روي پايه هاي بذري 7×6 متر يا 7×7 متر در نظر گرفته مي شود در ارقام پيوندي روي پايه هاي رويشي بر حسب نوع پايه 3×1 و 3×5/1 و 4×2 و 4×5/2 در نظر گرفته مي شود.

·         فاصله نهالها بر روي رديف ها بر حسب نوع پايه متغير است ولي در بين رديف ها رعايت فاصله 3 متر بين الزامي است.

پس از تعيين فواصل كاشت عمليات ميخكوبي را انجام داده سپس اقدام به علامت گذاري براي محلهاي حفر چاله نموده و در همان نقطه بطور دقيق چاله حفر مي گردد در اينصورت فواصل بين رديف ها رعايت شده است.

نحوه غرس نهال :

            محل پيوند در بيرون خاك و در جهت مسير باد قرار گيرد.

پس از خاك دهي پاي بوته اقدام به متراكم نمودن خاك نموده بلافاصله پاي نهالهاي كاشته شده آبياري كافي صورت گيرد تا اينكه چسبندگي بين ريشه و خاك حاصل گردد.ضمناً آب با محل طوقه در تماس نباشد.

بيماري هاي درخت سيب:
الف) بيماري هاي قارچي : پوسيدگي هاي ريشه، لكه سياه درختان، سفيدك سطحي سيب، پوسيدگي طوقه سيب ناشي از قارچ مونيليوز شكوفه هاي سيب يا بيماري موميايي ميوه ي سيب، پوسيدگي ميوه ي سيب، بيماري ميلدمومي سيب، پوسيدگي خاكستري سيب، كلوسپوريوز سيب، بيماري دودي سيب،
پوسيدگي آبي سيب يا پني سيليوم سيب، تريكوسپوريوز سيب،

ب) بيماري هاي باكتريايي: آتشك درختان سيب
پ) بيماري هاي ويروسي ناشي از ميكوپلاسما : كائوچويي يا نرم شدن چوب درختان سيب،
موزائيك سيب، ازدياد غير طبيعي شاخه و برگ درخت.
ت) بيماري هاي فيزيولوژيك سيب : زبري پوست سيب، بيماري ها و جراحات سيستم ريشه اي،
بيماري لكه تلخ سيب.
برداشت:
سرعت عمل در مرحله ي برداشت تابع نوع ميوه ي برداشت شده، وضع بازار مصرف و نگهداري ميوه هاست.
روش هاي برداشت:
الف) چيدن با دست

ب ) برداشت مكانيكي

ج) تكان دادن با دست

د) برداشت رايانه اي ( براي مكان هاي محدود با سيستم هاي كاشت داربستي.
- عمليات پس از برداشت:
1) جدا كردن مواد زائد از محصول

 2) درجه بندي محصول از نظر سالم بودن، رسيده بودن،( ريزي و درشتي، تحويل به كارخانه )

3) سرد كردن مقدماتي

 4) استفاده از مواد شيميايي

 5) علامت گذاري روي بسته

عمليات قبل از حمل و نقل:

بسته بندي
اهداف بسته بندي : بهداشتي نمودن محصولات، آسان تر شدن قيمت گذاري و فروشي
محصولات، در پي داشتن رونق بازار و درآمد بالاتر.
بعد از بسته بندي عمليات حمل و نقل و نگهداري و انباركردن سيب ها د ر سردخانه انجام
مي شود.

منابع و مأخذ:
كتاب سيب و پرورش درختان سيب، نويسنده منيعي
كتاب كشت و پرورش درخت سيب( سيري در باغداري نوين)، تأليف مهندس حسن طه نژاد